Τρίτη 27 Απριλίου 2010

«Λευκος χρυσος» το γαλα γαϊδαρας


Ένα λίτρο γάλακτος κοστίζει περίπου 40 ευρώ, ένα σαπούνι περίπου 45 ευρώ και ένα κιλό τυρί 1.000 ευρώ. Δεν είναι φανταστικές τιμές, αλλά ισχύουν, γιατί τα παραπάνω προϊόντα παράγονται από γάλα… γαϊδάρας, το οποίο κοστίζει όσο ο χρυσός!
«Πρόσφατα εκδηλώθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το γαϊδουρινό γάλα σε επίπεδο παραγωγής αλλά και σε επιστημονικό επίπεδο», τόνισε ο Γιώργος Αρσένος, επίκουρος καθηγητής Κτηνιατρικής Σχολής στο ΑΠΘ.
«Ιδιαίτερα το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας της Κτηνιατρικής Σχολής Θεσσαλονίκης, που ασχολείται ερευνητικά με τους ελληνικούς όνους (Equus asinus), γίνεται καθημερινά αποδέκτης ερωτημάτων από επίδοξους εκτροφείς όνων οι οποίοι στοχεύουν στην παραγωγή γάλατος. Στόχος λοιπόν του παρόντος άρθρου είναι να απαντηθούν τα συχνότερα ερωτήματα για το γαϊδουρινό γάλα. Κατ' αρχήν, το ενδιαφέρον για το γαϊδουρινό γάλα προέκυψε διότι η σύνθεσή του είναι παρόμοια με αυτή του μητρικού γάλακτος και χρησιμοποιήθηκε παλιότερα για τη διατροφή βρεφών δεδομένου ότι δεν υπήρχαν τα σύγχρονα παιδικά γάλατα σε σκόνη».
Ο Νίκος Μπουκουβάλας, ο οποίος εκτρέφει γαϊδουράκια εδώ και τρία χρόνια στην Έδεσσα, μας λέει: «Είμαστε τέσσερις ή πέντε παραγωγοί γαϊδουρινού γάλακτος σε όλη τη χώρα. Βγάζουμε 12 κιλά γάλα την ημέρα το οποίο πουλάμε από 12-25 ευρώ χονδρική σε εμπόρους για καλλυντικά. Ως νωπό για κατανάλωση είναι πολύ πιο ακριβό».
Στην Καρδίτσα ο Παναγιώτης Παπαποστόλου εκτρέφει 35 όνους για παραγωγή. «Είναι δύσκολο ζώο το γαϊδούρι. Απ' όταν γεννήσει θηλάζει έντεκα μήνες και μετά πάλι εάν ξαναγεννήσει το ίδιο. Το δύσκολο είναι στο άρμεγμα. Έχει την τεχνική του. Κάποια ζώα είναι δύστροπα δύσκολα να τους πάρεις το γάλα. Εμείς εδώ αγωνιζόμαστε αλλά το κράτος δεν βοηθά».
«Δυστυχώς, στην Ελλάδα κάθε καινοτόμος προσπάθεια στο γεωργοκτηνοτροφικό τομέα ακυρώθηκε από τη στρεβλή χρήση των επιδοτήσεων στις οποίες δυστυχώς στοχεύουν και οι επίδοξοι ονοτρόφοι», προσθέτει ο κ. Αρσένος. «Θα πρέπει να τονιστεί ότι όλες οι επιχειρήσεις με γαϊδούρια που έγιναν στο εξωτερικό βασίστηκαν αποκλειστικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία και την ευρηματικότητα των δημιουργών τους. Σε κάθε περίπτωση η εκτροφή των γαϊδάρων είναι μια επίπονη διαδικασία και χρειάζεται ιδιαίτερες δεξιότητες. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν είναι αν μπορεί μια μονάδα παραγωγής γαϊδουρινού γάλακτος να είναι βιώσιμη. Η απάντηση είναι θετική, αλλά προϋποθέτει εξασφάλιση της διάθεσης του προϊόντος».

Βέλγιο: Χρυσωρυχείο μονάδα με ελληνικά γαϊδούρια

Η κτηνιατρική μονάδα του Ολιβιέ Ντενίς βρίσκεται στο Chateau des Mottes και είναι η μοναδική στο Βέλγιο που δραστηριοποιείται σε αυτό τον τομέα. Ξεκίνησε πριν από έντεκα χρόνια και γρήγορα γιγαντώθηκε. «Για 30 χρόνια είχαμε στο σπίτι επτά γαϊδούρια. Μάθαμε για τις ευεργετικές ιδιότητες του γαϊδουρινού γάλακτος και το 1998 αποφασίσαμε με τη σύζυγό μου να αξιοποιήσουμε τα γαϊδουράκια μας», δήλωσε ο ιδιοκτήτης της μονάδας που φέρει τον τίτλο «Εκτροφή Όνων στη Χώρα των Λόφων». Σήμερα η κτηνοτροφική μονάδα αποτελείται από 100 γαϊδούρια, που όλα τους ανήκουν στη φυλή «αρκαδικός όνος». «Τα ζώα τα πήραμε από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία. Κάθε χρόνο βγάζουμε περίπου τέσσερις τόνους γάλα», προσθέτει.

Εξαγωγές

Το γάλα διατίθεται μόνο στην αγορά του Βελγίου, με λιανική τιμή που ξεπερνά τα 100 ευρώ το λίτρο. Από την επεξεργασία του γάλακτος προκύπτουν διάφορα προϊόντα, μεγάλο μέρος των οποίων εξάγεται στη Γαλλία, στην Ελβετία, στη Γερμανία και στον Καναδά. Το σαπούνι πωλείται προς 3,5 ευρώ, το σκεύασμα για συμπλήρωμα διατροφής 55 ευρώ, το αφρόλουτρο 18,5 ευρώ, η ενυδατική κρέμα 16 ευρώ, το σαπούνι αντιγήρανσης 6,2 ευρώ, οι καραμέλες 5,4 ευρώ και το λικέρ με γάλα γαϊδούρας 16,2 ευρώ.
Την τελευταία δεκαετία δημιουργήθηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Γιουγκοσλαβία) εκτροφές όνων όπου το παραγόμενο γάλα χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή καλλυντικών αλλά και για ανθρώπινη κατανάλωση. Στο Πάρκο Ζασάβιτσα, στην περιοχή Σρμέσκα Μιτρόβιτσα της Σερβίας, ο Σλόμπονταν Σίμπιτς παράγει γάλα, από το οποίο φτιάχνονται διάφορα προϊόντα, όπως σαπούνι, κρέμες προσώπου, αφρόλουτρα, διάφορα άλλα καλλυντικά, αλλά και λικέρ. Ξέρετε πόσο πωλείται το τυρί, κατόπιν παραγγελίας; 1.000 ευρώ ανά κιλό, ναι, καλά διαβάσατε. Βέβαια χρειάζονται 25 λίτρα γάλα γαϊδάρας. Σύμφωνα με τον κ. Σίμπιτς, το τυρί από γάλα γαϊδάρας έχει ιδιαίτερη γεύση και δεν περιέχει συντηρητικά, ενώ στην ερώτηση εάν εξετάζεται το ενδεχόμενο εξαγωγής του τυριού, μας απάντησε πως είναι πολύ νωρίς ακόμη να μιλάμε για μια τέτοια εξέλιξη, καθώς προς το παρόν, το προϊόν παράγεται έπειτα από παραγγελίες. Το καπνιστό τυρί, υπό την επωνυμία "Pule", προωθείται σε διάφορους τουριστικούς οργανισμούς, προκειμένου να προσελκύσει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από επιχειρηματίες, αλλά και από ιδιώτες. Η πρώτη παραγγελία προέρχεται μεν από τη Σερβία, αλλά έχει προορισμό, ως δώρο, το εξωτερικό.

Τα γαϊδούρια είδος υπό εξαφάνιση

Σε συνέδριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης είχε επισημανθεί ότι από τα 508.000 γαϊδούρια που υπήρχαν στην Ελλάδα το 1955, το 1995 καταγράφηκαν 95.000, το 2005 20.400 και το 2006 μόνο 18.173 ενώ ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η ειδοποίηση της ΕΕ ότι το συμπαθές γαϊδούρι κινδυνεύει να γίνει είδος υπό εξαφάνιση. Το 42,5% του συνολικού πληθυσμού βρίσκεται στην Πελοπόννησο, όπου υπάρχει και η μοναδική ελληνική φυλή, ο αρκαδικός όνος που τον αναφέρουν ο Όμηρος και ο Ξενοφώντας, όμως οι προπέρσινες πυρκαγιές συνέβαλαν καθοριστικά στην ακόμα μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού.

Οι ευεργετικές ιδιότητες του γαϊδουρινού γάλακτος και άλλα χρήσιμα

-Είναι σχετικά φτωχό σε ολικά στερεά (8 έως 10%) και πρωτεΐνες (1,5 έως 1,8%)
- Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη (6 έως 7%)
- Η λιποπεριεκτικότητά του κυμαίνεται από 0,28% έως 1,82% και εξαρτάται από την εποχή του έτους
- Είναι πολύ κοντά στο γάλα της μητέρας.
- Έχει ιδιότητες αντι-γήρανσης, αντι-oxydant και αναγεννητικά συστατικά
- Προλαμβάνει ορισμένες ασθένειες του δέρματος
- Αποτελεί το ιδανικό υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος εάν το βρέφος έχει αλλεργία
- Περιέχει απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως Ω3 και Ω6 που βοηθούν στην απορρόφηση των βιταμινών
- Τα οξέα του προσφέρουν ελαστικότητα και βοηθούν στην πρόληψη ορισμένων ασθενειών όπως έκζεμα και ψωρίαση.
- Βελτιώνει τη διαδικασία επούλωσης
- Τα μεταλλικά άλατα του επιτρέπουν στο δέρμα να καθαρίζεται και αφαιρούνται τα νεκρά κύτταρα του δέρματος με στόχο τη δημιουργία νέων ζωντανών κυττάρων.
- Η ημερήσια γαλακτοπαραγωγή μιας γαϊδούρας κυμαίνεται από 0,9 έως 1.7 λίτρα.
- Η μέση ετήσια ποσότητα είναι 489+- 36 λίτρα.
- Η μέση διάρκεια αρμέγματος 295+- 12 μέρες.